Miejski portal informacyjny:
Łuków, Stoczek Łukowski, Adamów, Krzywda, Serokomla

Inicjatywa Lubelskiego Oddziału NFZ i Urzędu Miasta Lublin przywracająca sprawdzony model szkolnych gabinetów stomatologicznych jest znacząca. Pomaga m.in. w wyrównywaniu szans mieszkańców mniejszych miejscowości - uważa Najwyższa Izba Kontroli.

W województwie lubelskim działa najwięcej w kraju szkolnych gabinetów stomatologicznych, w których zakontraktowano leczenie dentystyczne dla dzieci i młodzieży. Przywracanie modelu szkolnych gabinetów stomatologicznych było samodzielną inicjatywą lubelskiego oddziału NFZ i Urzędu Miasta Lublin.

Region jest miejscem, gdzie jedna z największych w kraju grup uczniów do 18 roku życia korzystała z zakontraktowanych przez NFZ świadczeń ogólnostomatologicznych w szkolnych gabinetach dentystycznych.

Jak poinformowała NIK, w 2016 r. blisko 52 proc. dzieci i młodzieży skorzystało ze świadczeń finansowanych ze środków publicznych (w tym 28 proc. w ramach pakietu skierowanego wyłącznie dla tej grupy - świadczeń ogólnostomatologicznych dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18 roku życia).

Izba podkreśliła, że wysoka dostępność świadczeń ogólnostomatologicznych dla dzieci i młodzieży była możliwa m.in. dzięki własnej inicjatywie i działaniom Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ, który przeznaczył na nie znaczne środki finansowe (blisko 18 mln zł w 2016 r.). Świadczenia te w przeważającej mierze były realizowane głównie w szkolnych gabinetach stomatologicznych. Oprócz tego, w 2016 r. lubelski oddział NFZ przeznaczył jeszcze z innej puli dodatkowo 12 mln zł na leczenie stomatologiczne dzieci i młodzieży.

W opinii NIK, lubelski oddział NFZ rzetelnie określił zapotrzebowanie i przeprowadził konkursy na usługi stomatologiczne dla dzieci i młodzieży w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji. Jednak nie zawsze miał możliwość zawarcia tylu umów, ile na danym obszarze było potrzebnych, aby zagwarantować opiekę wszystkim uczniom. Na terenie części powiatów zdarzały się problemy ze znalezieniem chętnych do prowadzenia szkolnych gabinetów stomatologicznych. 

W efekcie usługi stomatologiczne dla dzieci i młodzieży do 18 roku życia rozkładały się nierównomiernie na terenie województwa: pomiędzy poszczególnymi obszarami kontraktowania (powiatami) występowały różnice w dostępie do świadczeń.

Sprawdzeni przez NIK prowadzący szkolne gabinety stomatologiczne (25 proc. funkcjonujących na terenie lubelskiego), spełniali warunki wyznaczone przez NFZ dotyczące kwalifikacji personelu medycznego oraz posiadanego sprzętu. Lekarze stomatolodzy, prowadzący profilaktyczną opiekę w szkolnych gabinetach, współpracowali z rodzicami i dyrektorami szkół. 

Natomiast jak zaznaczyła Izba, nieprawidłowości w działalności wszystkich kontrolowanych świadczeniodawców dotyczyły przede wszystkim błędów w prowadzeniu dokumentacji medycznej (np. niekompletnych zapisów potwierdzających wykonanie świadczeń). Ponadto stwierdzono pojedyncze nieprawidłowości dot. prowadzenia dokumentacji przeglądów, sprawdzeń i kontroli bezpieczeństwa sprzętu.

Do działań lubelskiego oddziału NFZ przyłączył się lubelski magistrat. Samorządowcy stworzyli odpowiednie warunki do sprawowania opieki stomatologicznej: profilaktyki i leczenia dla dzieci i młodzieży. Dzięki miastu w szkolnych gabinetach stomatologicznych możliwe było zastosowanie profilaktyki (lakowania bruzd zębowych) do zębów nie objętych finansowaniem z NFZ, a także zastąpienie amalgamatu materiałem niezawierającym rtęci.

NIK ustaliła, że lubelski oddział NFZ nie kontrolował w sposób wystarczający wykonania zawieranych umów na prowadzenie szkolnych gabinetów stomatologicznych. W latach 2014-2016 przeprowadzono tylko jedną kontrolę w szkolnym gabinecie stomatologicznym. 

Z kolei urząd miasta nie analizował rzetelności danych podawanych przez świadczeniodawców w sprawozdaniach końcowych z realizacji programu za poszczególne lata. Jak pokazały ustalenia kontroli NIK niektóre dane, m.in. dotyczące liczby leczonych uczniów były zawyżone (np. w 2016 r. o 564 uczniów). Także mierniki przyjęte przez samorząd (np. liczba uczniów i podmiotów uczestniczących w programie, wartość wydatkowanych środków) nie zawsze pozwalały na rzetelną ocenę skuteczności programu, nie zawsze były adekwatne do określonych celów (np. zmniejszenie występowania próchnicy, stworzenie świadomości profilaktyki i dbania o higienę jamy ustnej).

Według NIK, mankamentem jednoczesnych, ale nie wspólnych działań lubelskiego oddziału NFZ i Urzędu Miasta Lublin mogło być ryzyko podwójnego finansowania poszczególnych świadczeń (wykonanych u jednego i tego samego pacjenta): raz ze środków publicznych NFZ, drugi raz z samorządowych. 

Lubelski samorząd nie określił rodzajów świadczeń finansowanych w ramach programu polityki zdrowotnej w taki sposób, aby stanowiły one uzupełnienie świadczeń finansowanych przez NFZ. Świadczenia określone w programie samorządowym częściowo były tożsame ze świadczeniami opłacanymi przez NFZ, choć zgodnie z założeniami, miał on uzupełniać działania finansowane ze środków NFZ. Jednak jak pokazała kontrola NIK nie było to nadmierne ryzyko i w tym wypadku korzyści zdecydowanie przeważały nad potencjalnymi kosztami. 

Obecnie dzieci i młodzież w Polsce mogą korzystać ze świadczeń stomatologicznych finansowanych ze środków publicznych przez NFZ oraz jednostki samorządu terytorialnego realizujące programy polityki zdrowotnej - ale najczęściej poza szkołą, w ogólnodostępnych przychodniach. W większości województw w szkołach pozostały tylko pojedyncze gabinety stomatologiczne zajmujące się leczeniem dzieci i młodzieży.